Belize – Garifuna

Balisi, fulasu lanila libürei louba barana yagüta Karibe

Aban fulasu ken Balisi, buiñu liña lau saragu rekursu naturaliti. Lumagie harabute Mayas dari lun larabute tidibu nadü to subudiwabou ken: Gudi, yagütañein ÿnabuguieti luma Suru labadünogua arabu tuma furuda dari beyabun Placencia luma Peini Balisi.

Anihein saragu luwuyeri fulasu buidumeraüti lun gayarati lidinuwa abeluhouwa balisi, memegi afareinhatiwa aban irichaü wamagua lugundu ya wagüriahouwa. Buidumeraüti Balisi lumagie ÿnabuguieti lani karibe ani habiebararugu Coral Mesoamericana, tuguya tibiaman tuweiri agei bou ya uboagu, Deklararüwatu Sitio de Herencia Mundial según UNESCO. Subudiwati Balisi ken aban fulasu lilagüle crisol lani amuñegueinarügü nasiu, añahein Mayas (Quek´chi, Mopán, Yucatec), los Garinagu, Garinagu, Chumagünü hama Griyuyu. Según luragate, Balisi biniwati luegie saragu übaü ladüga igiratiña ahari saragu katei lun habagaridu ibañani luegie, afayahatiñage munadon lun barana. 

Dariwati gádürü luwuyeri fulasu baranaha labadünogua sun Coral Mesoamericana, latatira lumagie Méhigu dari lumóun Nuru luma labadünogua Suru lun Balisi luma Wadimalu, lebeha lagumuchaha dari Huliligati. Ñi haganowa haweriagei animalu hama saragu ekosistemas baranahana ha habuguarügütiña, memegi gasu wounigiruniña haban wabaña hau sun sungubei Balisina. Sun hawuyeri adamuri etnolingüisticos risitiña lidan subudi luáguti ekosistema le lubein wouseruni goubagu luma subudi Sientífiko lun wounigiruni walagante luma ge lun wafareinhani, busetiwa lun wadügü instrumentu tani siensiasi luma fureindei lun larufudahóuniwa luáguti lounigirun ekosistema hóun iseri iraüñü lau aban saminaün lun laguaruni haritogu lun gayarabei lan hafureiderun ounigirei. Zaida Majil

Please click on the image below to visit our free Digital Library and download our

1st Form bilingual Mangrove Ecosystems eBook.